Bajka jest utworem, który rozwija i kształtuje osobowość dziecka. Poprzez pryzmat bajki poznaje ono świat, przenosi się w inne środowiska i okresy historyczne. Zaznajamia się z celami, do których dąży człowiek, poznaje sens egzystencji. Uczy się wzorów postępowania, poznaje normy moralne i zachowania, które są oczekiwane i nagradzane. Bajki ukazując jakąś część rzeczywistości, zachęcają do jej poznawania. Jednym z ważniejszych zadań bajki jest rozwijanie wyobraźni. Dziecko wyobraża sobie bajkową rzeczywistość, kojarząc ją z faktami i zdarzeniami, krajobrazami itp. Uczy się nie tylko rozumieć rzeczywistość, ale także nabiera umiejętności jej zmieniania. Te nabyte kompetencje sprawdza w rzeczywistości realnej, usiłując zmienić bieg wydarzeń. Uczy się odróżniać fikcję od rzeczywistości. Poprzez bajkę dziecko kreuje samo siebie, upodabnia się do bohatera, przyjmuje jego wzorce moralne, sposoby myślenia i działania. Podziwia bohatera bajkowego, chce być takie jak on- odważne, piękne, dobre, skuteczne.
Bajka pobudza do emocjonalnego zaangażowania się w uczucia, jakich doświadczają bohaterowie. Uwrażliwia na los ludzi, zwierząt. Dziecko staje się wrażliwsze na zło, niesprawiedliwość, ból. Dzięki bajce może też w sposób zastępczy zaspokoić swe potrzeby psychiczne- poczuć się kochane, akceptowane, bezpieczne. Wcielając się w bohatera, ma poczucie, że dobra wróżka czuwa nad nim lub że umiejętność posługiwania się czarami może zmienić jego sytuację na tak korzystną, jak to stało się w bajce. Przez to czuje się bezpieczne; bajka daje mu wsparcie, poczucie siły i nadzieję. Bajka może być odczytywana i służyć jako model czy wzorzec określonych zachowań. Powinna kończy się happy endem. Mali czytelnicy nie lubią opowiadać smutnych, kończących się tragicznie, bo takie historie pozostawiają lęk i uczucie niepewności co do własnego i innych losu. Takimi opowiadaniami nie można rozproszyć niepokoju. Szczęśliwe rozwiązanie buduje pokłady optymizmu i nadzieję, że własne problemy również zostaną rozwiązane.
W programie „Relaks odprężenie”, występują bajki relaksacyjne. Nadrzędnym celem tego rodzaju bajek jest odprężenie i uspokojenie oraz uzyskanie lepszego samopoczucia. W efekcie stosowania bajek relaksacyjnych, gdzie położony jest nacisk na wizualizację, można osiągnąć trwałe pozytywne rezultaty. W czasie zajęć, występują zawsze stałe elementy tj.: twórczy ruch, oddychanie i koncentracja. ćwiczenia poprzedzające słuchanie bajki uspokajają przedszkolaków, odrywają od rzeczywistości, wyciszają. Im bardziej odprężone są dzieci, tym relaks jest głębszy. Aby wzmocnić efekt relaksacji, odprężenia, w ostatnim ćwiczeniu „pojawia się” uspokajająca muzyka, na początku bardzo cicho a później nieco głośniej. Muzyka jest tłem a zarazem zapowiedzią bajki relaksacyjnej.
Dzieci słuchają bajek I. Boreckiej, E. Maśkiewicz, M. Molickiej, C. Nitsch oraz tekstów własnych autorki programu. Aby pełniły swoją rolę, przekazywane są spokojnym głosem, bez uniesień, czytane wręcz monotonnie i kilkakrotnie (jedna bajka), by dzieci miały możliwość uchwycić całą treść i ją zapamiętać. Akcja bajki relaksacyjnej toczy się w miejscu znanym dziecku opisywanym jako spokojne, bezpieczne i przyjazne, ponieważ takie też jest w percepcji dziecka. Po wysłuchanej bajce, dzieci odpoczywają jeszcze chwilę a następnie dzielą się z innymi swoimi odczuciami. Mówią o tym jak się czują, co podobało im się najbardziej, czasami oceniają postępowanie bohatera. Czasami chętne dziecko, trzymając w ręku różdżkę opowiada własnymi słowami treść utworu, reszta grupy zaczarowana – milczy i słucha. Na zakończenie w ciszy, wśród dźwięków muzyki relaksacyjnej – przedszkolaki rysują bądź malują. Chętne dzieci omawiają swoje prace, pozostałe słuchają.
Maria Jolanta Bizub